Kerk in Loôn

Het logo van de deelparochie geeft op een treffende manier aan hoe wij samen gemeenschap willen zijn. De cirkel duidt op de onderlinge verbondenheid, maar we zijn een open gemeenschap want de cirkel is niet gesloten. In deze gemeenschap willen we zorg hebben voor elkaar, weergegeven in de twee handen, die dragend en beschermend zorg uitdrukken. Die zorg betreft elke mens, gesymboliseerd in het visje. Daarbij is gedacht aan Jezus' woord aan zijn leerlingen: 'Ik maak mensenvissers van jullie'. Maar dat visje heeft natuurlijk nog een veel belangrijkere symbolische betekenis: het verwijst naar Jezus. Hij en zijn boodschap vormen het centrum van onze gemeenschap. Het Griekse woord ICHTUS (=vis) bevatte de beginletters van "Jezus Christus, Zoon van God, Redder" en werd in de eerste eeuwen gebruikt als teken van Jezus en van christen zijn. Zo willen we samen een geloofsgemeenschap zijn rond de persoon en de boodschap van Jezus van Nazaret.

H.H. Theobaldus en Antonius van Padua

Zo luidt de officiële titel van onze kerk, maar meestal zeggen we de H. Theobalduskerk.

Een stukje geschiedenis

Wie rondwandelt in het centrum van ons dorp zal het opvallen dat er geen echt oud pand te zien is. Daaruit mag echter niet de conclusie getrokken worden dat Overloon een betrekkelijk nieuw dorp is.
In "oude papieren" uit het begin van de veertiende eeuw wordt over "LOEN" gesproken als aanhangsel van Vierlingsbeek. "Parochianen van Beek met die van Loen . . .". Er was nog geen zelfstandige parochie. In 1441 stond er in ieder geval een kapel in Overloon, gewijd aan de Heilige Theobaldus.
Ruim een eeuw later (1553) was er een pastoor. Na de vrede van Munster kwam het gebied waartoe Overloon behoorde bij Holland. De kerk werd opslagplaats en op Venray's gebied werd gekerkt in een schuurkerk. Na enkele jaren werd oogluikend toegelaten dat er in het dorp zelf naast de oude kerk een schuurkerk gebouwd werd.
Toen in 1800 de kerk werd teruggegeven was die zo bouwvallig dat men nog geruime tijd de schuurkerk bleef gebruiken. Pas in 1822 werd de opgeknapte en uitgebreide kerk ingezegend. In 1882 kwam er nog een toren bij.
Onder pastoor van Coll (1904-1918) werd een heel nieuwe kerk gebouwd. In 1936 werd die onder pastoor van Empel (1924-1942) uitgebreid met zijbeuken.

In het najaar van 1944 werd Overloon van de aardbodem weggevaagd door het oorlogsgeweld. Alles maar dan ook alles was verwoest, ook de kerk, het zusterklooster met bejaardentehuis, de scholen..
In 1942 was pastoor van Boxtel in Overloon gekomen. Hij dacht hier in een gespreid bedje terecht te zijn gekomen, maar na de bevrijding stond hij voor de gigantische taak om alles van de grond af weer op te bouwen. En dat heeft hij ook op zijn onnavolgbare manier gedaan.

De bouw van de nieuwe kerk had heel wat voeten in aarde. Op het bisdom vonden ze die Overloonse pastoor "gene gemekkelijke". Hij vertikte het Overloon op te schepen met een traditionele kerk. Hij bezocht vele kerken in binnen- en buitenland en zijn keuze viel uiteindelijk op een Zwitsers ontwerp.
Op 8 december 1955 werd de eerste steen gelegd en met Kerstmis 1956 werd het nieuwe gebouw in gebruik genomen.
Sinds de bouw van de nieuwe kerk draagt de parochie ook de naam van de H. Antonius van Padua.

Het huidige kerkgebouw:

In de klokkentoren hangen drie klokken. De kleinste is door een parochiaan geschonken, de middelste heeft de oorlog overleefd (verborgen voor de Duitsers in een gierput). De grootste is nieuw aangeschaft.

Er zijn in de kerk vier gepolychromeerde beelden van Leo Geurtjes uit Berlicum: Maria, Jozef, Antonius van Padua en Theobaldus. Het zijn zeker voor die tijd heel moderne beelden.

Door te klikken op de afbeelding kunt u meer lezen over de betreffende heilige.

Het enige beeld in de kerk dat de oorlog overleefd heeft is het beeld van de H. Theobaldus (zie foto onder). Dit staat tegenwoordig in de doopkapel.

Eveneens treft u in onze kerk drie beelden aan in blank hout: H. Hart, Theresia van Lisieux en Donatus (de beschermheilige tegen bliksem, donder en onweer en andere natuurrampen). P. van Dongen uit Oostrum is de maker ervan. Van zijn hand is ook onze kerstgroep.

In maart 2008 is onze kerk verrijkt met twee nieuwe beelden, namelijk: Franciscus en Clara van Assisi. Op tweede paasdag werden deze beelden gezegend.

De maker van deze beelden is onze dorpsgenoot Clemens Weijmans

Het zijn twee moderne beelden van twee heiligen die ook onze tijd veel te zeggen hebben, niet met geleerde woorden maar door de eenvoud van hun leven.

H. Theobaldus

Theobaldus werd geboren te Provins uit rijke en adellijke ouders in de eerste helft van de elfde eeuw. Samen met zijn schildknaap Walter verliet Theobaldus zijn ouderlijk huis.Via Reims trokken ze als twee arme bedelaars naar het woud van Pettingen, in het bisdom Trier. Ze leefden in een armoedige hut en in de omliggende dorpen werkten ze als knechten op het land en in de stal of als kolenbranders. Vandaar dat hij later de patroon van de kolenhandelaars is de geworden. Maar dit werk bleek toch te zwaar te zijn voor hen. Na een bedevaart naar Jacobus van Compostella, trokken zij naar Rome en eigenlijk wilden ze naar het H.Land, maar de slechte gezondheid van Walter liet dat niet toe. Theobaldus besloot toen zich in Salanigo te vestigen om daar een kluizenaarsleven te leiden.
Na de dood van Walter, twee jaar later, werd hij priester gewijd door de bisschop van Vicensa. Theobaldus verwierf grote bekendheid en volgens de overlevering zou hij meerdere wonderen gedaan hebben.
Op 30 juni 1066 is hij geheel verzwakt en uitgeleefd overleden, waarna hij begraven is in de kathedraal van Vicenza. Op de eerste zondag van juli viert de parochie zijn feest.
Ook na zijn dood werden vele wonderen aan hem toegeschreven. Tot in onze tijd wordt hij aangeroepen tegen kinkhoest, koorts, zweren en eczeem.

In 1932 verscheen er een levensbeschrijving van Theobaldus van de hand van pater Keijzers, afkomstig uit Overloon. Het was een vertaling uit het Frans. Klik hier om de tekst te lezen.

Het dorp Overloon:

Overloon is een van de oude "Peelranddorpen". Vroeger bestond het vooral uit grote heidevelden. Mensen hebben hier een armoedig bestaan geleid, want het droge zand was verre van vruchtbaar. Vaak moesten ze hooi kopen in de Maaskantdorpen waar de kleigronden veel en veel vruchtbaarder waren.
Door de oorlog werd alles verwoest en hebben de bewoners ontstellend moeilijke tijden doorgemaakt. Maar geleidelijk aan werd het dorp helemaal herbouwd en het mag gezien worden. Ook het welvaartspeil ging steeds omhoog, mede vanwege het toerisme. De boeren, die vroeger het grootste deel van de bevolking vormden, gingen er flink op vooruit, dankzij de varkens en de regeninstallaties. Op het ogenblik zijn ze echter een kleine minderheid geworden onder de ca 3.500 inwoners die Overloon nu telt.
Het is nu een dorp waar het goed wonen is, met een fijne gemeenschapsgeest, met alle mogelijke verenigingen en clubs, met de nodige voorzieningen als winkels, restaurants, cafetaria.

De geloofsgemeenschap Overloon:

Ook de Overloons kerk weerspiegelt de goede gemeenschapsgeest van ons dorp. Op allerlei gebied zijn er vrijwilligers actief in en rond de kerk. Enerzijds is dit zeer verheugend, maar het feit dat jongeren het veelal laten afweten baart zorgen voor de toekomst. Maar zoals elke geloofsgemeenschap heeft ook de onze slechts dan toekomst als we er met zijn allen de schouders onder zetten.
De liturgische vieringen zijn natuurlijk belangrijk, en daar zijn velen actief bij betrokken. Misschien is dat ook wel het gemakkelijkste deel van samen kerk zijn. Maar ook katechese is juist voor de toekomst van wezenlijk belang. Naast de pastorale zorg moet de diaconie een pijler zijn van de geloofsgemeenschap, maar dit laatste is in de praktijk wel het moeilijkste deel. Daarnaast zijn er de ondersteunende diensten die bijdragen aan het goed functioneren van de kerkgemeenschap. Dat vraagt veel actieve parochianen. We zijn blij met het grote aantal dat zich op de verschillende terreinen inzet.
Het beeld van de regenboog symboliseert heel goed hoe een gemeenschap rond de dorpskerk een levende gemeenschap moet zijn. De regenboog is niet de zon alleen, ook niet de regendruppels alleen, maar het zonlicht dat in de druppels weerkaatst wordt. Ieder druppeltje weerspiegelt op zijn manier iets van het zonlicht en alle druppels samen vormen met de zon die prachtige regenboog, dat verbondsteken tussen God en de mensen, zoals dat volgens het oude bijbelverhaal na de zondvloed gegeven werd.
Zo is ook de kerk niet Jezus Christus alleen, die de zon en het licht is. Het is ook niet al die individuele gelovigen die samen de kerk vormen. Nee, de kerk is Jezus, zoals die weerspiegeld wordt in en door vele mensen, ieder op zijn of haar manier, met zijn of haar karakter, op de plaats waar hij of zij staat. Zo kunnen we samen Gods blijvend verbond van liefde zijn, een regenboog van hoop voor onze tijd. Maar dat wordt alleen werkelijkheid als we allemaal in het licht van Jezus boodschap willen gaan staan.
Zo willen we graag de kerk in Loôn zijn.

Kerk van Overloon is een rijksmonument geworden

Op 15 oktober 2007 maakte minister Plasterk van Cultuur het voornemen bekend om honderd topmonumenten uit de wederopbouwperiode de status van beschermd rijksmonument te verlenen. Honderd objecten met bijzondere architectuur of nationale herinneringswaarde gebouwd tussen 1940 en 1958.

Om de status van rijksmonument te kunnen krijgen dient een object minstens vijftig jaar oud te zijn, vandaar het eindjaar 1958. De wederopbouw startte direct na de strijd in mei 1940. Uit de puinhopen van de Tweede Wereldoorlog wist Nederland te herrijzen door hard werken en inventief ontwerpen. Het herstel van de immense oorlogsschade bood de kans op vernieuwing in de architectuur, stedenbouw en landinrichting.

Bij de selectie van deze honderd objecten was de kerk van de H.H. Theobaldus en Antonius van Padua opgenomen. Op 19 maart jongsleden kwam het bericht dat de status van rijksmonument is toegewezen. De begeleidende tekst daarbij maakt melding van de architect Jan Strik en de bouwpastoor M.J. van Boxtel. Zij deden hun inspiratie voor het ontwerp op in Zwitserland.

De meest markante kenmerken van het kerkgebouw zijn de onregelmatige vijfhoekige grondslag met een licht hellend dak dat wordt gedragen door stalen spanten, de door middel van een gang verbonden doopkapel, de in reliëf gemetselde afbeeldingen aan de voorzijde voorstellende de Schepping en de Heilige Drie-eenheid.

In de omschrijving is de toepassing van beton voor de toren, de dakrand, de vensters en een aantal skeletelementen opgenomen, evenals de sierbetonblokken, gevuld met gekleurd handgedreven glas en de opengewerkte constructie van de toren, waarin de drie klokken hangen.

Wat het interieur betreft worden onder andere genoemd de lichthellende vloer, het ongehinderde zicht op het priesterkoor, de glas in lood ramen met abstracte motieven en de daarbij passende plafonddecoratie en de vele mooie beelden en voorwerpen die onze kerk sieren.

Ook de pastorie en het H.Hartbeeld zijn in de toewijzing tot rijksmonument opgenomen.

De waardering hierbij luidt als volgt:
R.K. Kerkgebouw met pastorie en H.Hartbeeld van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang als essentieel toonbeeld van de wederopbouwperiode in Nederland:

• als symbool van de wederopbouw van het in 1944 verwoeste dorp Overloon
• als voorbeeld van vernieuwende kerkarchitectuur, zowel voor wat betreft de vormgeving en de constructie als de materiaaltoepassing;
• vanwege de ruimtelijke interieurindeling met het vrije zicht op het priesterkoor;
• vanwege de hoogwaardige esthetiek, waarbij constructie, indeling, inrichting en decoratie op elkaar zijn afgestemd;
• als bijzonder werk dat behouden gebleven is uit het oeuvre van architect Jan Strik;
• vanwege de beeldbepalende ligging van de kerk in een nieuw centrum van het dorp;
• vanwege de gaafheid.

Wij hebben gewoon een prachtige ruimte om te vieren en om elkaar te ontmoeten, want een kerk is en blijft toch op de eerste plaats een gebouw om te vieren, om verbondenheid met de Heer en met elkaar diepere inhoud te geven. Dat gebeurt op belangrijke levensmomenten als doop en uitvaart, maar ook op feesten, in gewone weekenden en bij bijzondere gelegenheden.

We mogen hopen dat onze kerk nog heel lang zo'n plaats van gebed, bezinning en ontmoeting mag blijven in onze gemeenschap.